Symphony of Science – მუსიკას + მეცნიერება

წინა პოსტები ცოტა რთულ საკითხებს ეხებოდა, შავი ხვრელები, დიდი აფეთქება და ბნელი მატერია. ისე კი შევეცადე მარტივად მიმეტანა მკითხველამდე. ამჯერად კი Relax and listen to Symphony of Science. ბევრს გექნებათ მოსმენილი, ვისაც არა და მაქვს პატივი წარმოგიდგინოთ “მეცნიერების სიმფონია” ეს არის პროექტი რომელიც მიზნად ისახავს მეცნიერების პოპულარიზებას მუსიკით. მისი შექმნელი ჯონ დ. ბოსუელი ამბობს რომ პროექტის მიზანია მეცნიერული ცოდნის და ფილოსფიის მიტანა პუბლიკასთან. რაც ჩემი აზრით მისასალმებელია. მუსიკა ყველას უყვარს (ალბათ) და თუ ის რაიმე ღირებულს გეტყვის ან აღძრავს შთაგონებას, მაგას რა ჯობია. “მუსიკა და მეცნიერება ეს ჩემი ვნებაა” ამბობს იგი. “რომელთა გაერთიანებისკენაც მივილტვი, რათა მსმენელამდე მივიტანო ღირებული მესიჯი.”  Symphony of Science სხავდასხვა მეცნიერთა საუბარს თუ პრეზენტაციას მუსიკად აქცევს. არემიქსებს მათ საუბარს და ადებს მუსიკას. შემდეგი კი ძალიან საინტერესო გამოდის. რაც მთავარია შთამაგონებელიც კი. ძირითადად გააჩნია ელექტრონული მუსიკის ელემენტები.

კოსმოსის გასაღები – ანუ საიდან ვიცით უცნაური რაღაცეები

მკითხველთა მცირე აუდიტორია, რომელიც უკვე ყავს ბლოგს და მის facebook გვერდსაც ადევნებს თვალ ყურს, ალბათ შეამჩნევდა ვიდეოს, სტივენ ჰოკინგის – კოსმოსის გასაღები. ძალიან კარგი ფილმია, განსაკუთრებით მოსწავლეებისთვის და ახლად დაინტერესებული კოსმოსის ენთუზიასთებისთვის. facebook-ის გვერდზე მხოლოდ ბლოგის პოსტებს არ ვამისამართებ. “სამყარო შენს ოთახში”-ის პირწიგნაკს პატარა ავტონომია აქვს იმ გაგებით რომ ხშირად ვდებ იმ მასალას რაც ბლოგზე არ იდება. მაგალითად ცალკეული საინტერესო სურათები, ორ სიტყვიანი საინტერესო ამბები და ვიდეოები. ასეთი რამეების დადება აქ, ძალიან დააწვრილმანებდა ბლოგს და tumblr-ის იმ ბლოგებს დაამგვანებდა მხოლოდ gif-ებით რომაა გატენილი. მოკლედ რატომ დავიწყე ამხელა რამის მოყოლა. ჰოკინგის ფილმი რომ დავდე facebook-ზე, სულ არ ვაპირებდი ამ ფილმის სახელის გამოყენებას პოსტის სათაურად, მაგრამ მოგვიანებით ერთი კამათის ამბავი გამახსენდა და შემდეგ პოსტის დაწერაც მომინდა, სხვა უკეთესი სახელი ვერ მოვუფიქრე, თუ არა ისევ –  კოსმოსის გასაღები. ამ ფილმის სათაური მიტრიალებდა გონებაში და ვიფიქრე ჯანდაბას იყოს. ამაზე უკეთესი სახელი არც შეეფერება მეთქი.

რა ღირს მეცნიერება?

ხშირად შემხვედრია ადამიანები რომლებიც ამბობენ – რაში იხარჯება ამდენი ფული? 10 მილიარდი დოლარი რაღაც ამაჩქარებლისთვის? 2.5 მილიარდი რაღაც მარსმავალში? დედამიწაზე ხომ ყველა პრობლემა მოვაგვარეთ და ეხლა მარსსაც ვეპოტინებით? მილიარდი ევრო  უკიდურესად დიდი ტელესკოპისთვის რომ ვიღაც მეცნიერმა ორგაზმი განიცადოს გალაქტიკების სურათის ყურებისას? – არ ჯობია ეს ფული ქველმოქმედებისთვის გამოვიყენოთ? რეალური პრობლემები მოვაგვაროთ? – ეს გაუგებრობა გამოწვეულია მხოლოდ იმიტომ რომ ამ ხალხს არ აქვს გაცნობიერებული მეცნიერების როლი და მნიშვნელობა. ადამიანს რომელიც თავისი ცხვირის იქეთ ვერ იყურება, არ შეუძლია წარმოიდგინოს რა ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს მეცნიერებას და ტექნოლოგიას. აქ იგივე სახის პრობლემას ვაწყდებით, რამაც ქართულ სივრცეში გზების მშენებლობასთან დაკავშირებული მეტად ცნობილი ხუმრობის გაჩენა გამოიწვია “ასფალტი ვჭამოთ?” ასფალტს რათქმაუნდა ვერ შეჭამ, მაგრამ იმ გზაზე ხვალ ზეგ გადაზიდავენ საქონელს რაც ეკონომიკას წაადგება.

პროტონებს იმიტომ არ აჯახებენ რომ მეცნიერები გაერთონ, გალაქტიკების სურათებს იმიტომ არ იღებენ რომ რომელიმე მეცნიერმა ორგაზმი განიცადოს. ეს ყველაფერი არის ცოდნისთვის რომელიც ცივილიზაციის გადარჩენის ერთადერთი შანსია. ვერც ერთი ქველმოქმედება, ვერც ერთი სოციალური პროექტი ვერ გიხსნის ცოდნის გარეშე. თუ არ იცი როგორ გადარჩე. გადარჩენა კი იმაზე აქტუალურია ვიდრე თქვენ ფიქრობთ.

სად მივყავართ ევოლუციას?

დაახლოებით ნახევარი წლის წინ კამათი მომივიდა ჩემ დასთან. თემა ეხებოდა საქართველოში კარგად ნაცნობ ყბადაღებულ ჩიპებს. ალბათ გახსოვთ ჩვენ ქვეყანაში გავრცელებული ლეგენდები და მითები ბიოჩიპების შესახებ. თუ ვინ და როგორ გაავრცელა ეს ლეგენდები და მითები ამაზე საუბარს არ ვაპირებ, მითუმეტეს ეს არც ამ ახალი ბლოგის თემატიკაა და არც კამათის გასაღები. ჩვენ უფრო ვკამათობდით ჩიპებზე და ადამიანის როლზე. მოგეხსენებათ სიახლეს (რომელიც მხოლოდ იდეის დონეზეა მსოფლიო მასშტაბით) არც თუ ისე ადვლად ეგუება ადამიანთა უმრავლესობა და მითუმეტეს ისეთ უცნაურ რამეს როგორიცაა ბიოჩიპი. თუ გამოვაკლებთ რელიგიურ ფუნდამენტალისტებს და ფანატიკოსებს, რომლებიც ამ ბიოჩიპებში რაღაც მეორედ მოსვლის ნიშნებს, ანტიქრისტეს ბეჭედს და სატანის ხელს ხედავენ, დაგვრჩება ადამიანთა უზარმაზარი მასა რომელიც არც თუ უსაფუძვლოდ, ყოველგვარი მისტიფიკაციის და რელიგიური გრძნობების გარეშე, ერთგვარი შიშით და უნდობლობით უყურებს ბიოჩიპების არც თუ ისე ახლო პერსპეტქტივას. ეს ბუნებრივია – ჩნდება ერთგვარი შიში. ხომ შეიძლება ეს მთავრობებმა და მონსტრმა კორპორაციებმა ბოროტად გამოიყენონ? ხომ შეიძლება ეს იყოს კონტროლის და ადამიანის უფლებების შემზღუდავი საშუალება. ჩემი პასუხია – კი როგორ არა, თავისუფლად. მაგრამ კამათი მაინც უფრო სხვა რამეს ეხებოდა. მე რათქმაუნდა ვაცნობიერებ და სრულიად შესაძლებლად მიმაჩნია რომ ბიოჩიპი ვიღაცამ ან ვიღაცეებმა შესაძლოა არაკეთისინდისიერი მიზნით გამოიყენონ, მაგრამ ამ საფრთხის მიღმა არ მესმის რა მორალური ბარიერი უნდა ეღობებოდეს ადამიანს.