ევოლუცია და მისი მტკიცებულებები I ნაწილი

საზგადოებაში მეცნიერების მიმართ დამოკიდებულება არაერთგვაროვანი და მრავალფეროვანია. თეორიები დიდად განსხვავდებიან ერთმანეთისგან, იმით თუ რა დამოკიდებულებაა მათდამი პუბლიკის მხრიდან. ევოლუციის თეორია ერთ-ერთი (თუ ერთადერთი არა) ყველაზე ცხელი თეორიაა. რომლის გარშემოც პუბლიკის მხრიდან ყველაზე მეტი გაუგებრობა და წინააღმდეგობაა, (არასამეცნიერო წრეებში) ამავე დროს ევოლუცია არის თეორია რომელიც ყველაზე კარგადაა დოკუმენტირებული და შემოწმებული. ევოლუციას აღიარებს ყველა სამეცნიერო აკადემია და მეცნიერთა უდიდესი ნაწილი. რადგან  იგი 150 წლის მანძილზე უამრავი მეცნიერის მიერ უამრავჯერაა შემოწმებული, დატესტილი და მრავალი ფაქტით გამყარებული.

ყველაზე დიდი აზრთა სხვადასხვაობა გამოწვეულია იმით რომ ევოლუცია ეხება სიცოცხლეს და მის განვითარებას. რელიგიურად მოტივირებული ჯგუფები ამ თეორიაში ხედავენ ღმერთის შემოქმედების “ხელყოფას” თუ სიცოცხლე განვითარდა ბუნებრივი კანონზომიერებების მიხედვით მაშ სადღაა ღმერთის შემოქმედების ადგილი? სწორედ ამ წინააღმდეგობის გამოა ჩემის აზრით ევოლუციის მიმარ უნდობლობა. მაგრამ ეს წინააღმდეგობა ძირითადად შეინიშნება ფუნდამენტალისტებში და იმ ხალხში რომელიც მეცნიერებისგან შორსაა და არ იცნობს მტკიცებულებებს. რათქმაუნდა თუ ელემენტარულ მეცნიერულ ბაზისს მოკლებული ხარ, უცნაურია იმის წარმოდგენა რომ ადამიანი წარმოიშვა ერთ უჯრედიანი სიცოცხლისგან, ჯერ თევზს გავდა, მერე ხვლიკს, მერე თაგვს და ა.შ მაიმუნამდე და ადამიანამდე. ეს ეწინააღმდეგება ე.წ თანდაყოლილ რწმენას. ჩვენ ვერსად ვხედავთ მაიმუნისგან წარმოიქმნებოდეს ადამიანი. ევოლუციის თეორიის უამრავი მტკიცებულების მიუხედავად არიან განათლებული ფუნდამენტალისტებიც რომლებიც მეცნიერულ სიცხადეს სწირავენ საკუთარ რწმენას. ისინი განგებ ამახინჯებენ მეცნიერულ ფაქტებს და ხანდახან მთელ მეცნიერებებსაც უგულვებელყოფენ. საინტერესო და საგულისხმო ისაა რომ ევოლუციის უარყოფას მხოლოდ რელიგიური მოტივები აქვს. ალბათ ძალიან ძნელად შეხვდებით ურელიგიო გონებაგახსნილ და განათლებულ (ე.წ სიცოცხლის მეცნიერებებში) ადამიანს რომელიც უარყოფს ევოლუციის თეორიას მხოლოდ იმიტომ რომ მისი დამადასტურებელი ფაქტები არ აკმაყოფილებს. ჩემი დაკვირვებით უარყოფის უკან ყოველთვის იმალება რწმენა და რელიგია რომელიც წინააღმდეგობაში მოდის “თავისით” განვითარებასთან. ყველაზე დიდ დარტყმას ალბათ ღმერთის ხატად და მსგავსად შექმნილი ადამიანი იღებს. თუ ევოლუცია მართალია, მაშინ სადღაა სპეციალური შემოქმედება – ადამიანი? მაგრამ მიუხედავდ ამისა ბევრი გონება გახნილი რელიგიური ადამიანი ახერხებს ევოლუციის და შემოქმედების თანაბრად გაზიარებას. ახერხებს მოახდინოს ამ ორი სფეროს რელიგიის და მეცნიერების კოჰაბიტაცია. რადგან ადამიანთა უმრავლესობა რომელიც მეცნიერებას მეტ ნაკლებად იცნობს. აცნობიერებს რომ როცა ფაქტი აშკარად მიგანიშნებს კონკრეტულ მოვლენაზე, გონივრულია რომ სინამდვილედ მიიღო. რელიგიური რწმენა კი დრეკადია. (თუ ფუნდამენტალისტი არ ხარ) და შესაძლებელია მისი მტკიცებების მეტაფორულად აღქმა.

რა არის (არ არის) ევოლუცია?

• ბიოლოგიური ევოლუცია არის ცოცხალი ორგანიზმების თანდათანობითი ცვლილება თაობებში, გენეტიკური მუტაციების, მოდიფიკაციების და ბუნებრივი გადარჩევის გზით. რის შედეგადაც წარმოიქმნება განსხვავებები სხვადასხვა პოპულაციებს შორის. განსხვავებული მახასიათებლების დაგროვება კი დროის დიდ მონაკვეთზე იწვევს სხვადასხვა სახეობების წარმოშობას. ასე წარმოიქმნება ევოლუციური სიცოცხლის ხე.
• ევოლუციის თეორია განსხაზღვრავს სიცოცხლის განვითარებას და არა მის წარმოშობას. მისი ცენტრალური მტკიცება მდგომარეობს იმაში რომ ყველა ცოცხალ ორგანიზმს ყავს საერთო წინაპარი. თეორია ათვლის წერტილად იღებს საერთო წინაპარს და არ მოიცავს მტკიცებებს იმის შესახებ როგორ წარმოიქმნა პირველი ცოცხალი ორგანიზმი. ზოგიერთი კრეაციონისტი განგებ ურევს ამ საკითხს ევოლუციასთან რადგან პირველი სიცოცხლის წარმოშობაზე ჯერ ჯერობით არ არსებობს აღწერის ზუსტი მოდელი. პირველი სიცოცხლის წარმოშობას ან დედამიწაზე “მოსვლას” ეხება თეორიები აბიოგენეზი და პანსპერმია. ევოლუციის თეორიისგან განსხვავებით ამ თეორიებში ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის დასახვეწი და გასაგები. ზოგი მიიჩნევს რომ ევოლუცია აბიოგენეზის გარეშე უთავო მხედარია. მაგრამ ეს არასწორი მიდგომაა. გააჩნია რა კუთხით განვიხილავთ, თუ განვიხილავთ ევოლუციას მაშინ, სხვა თეორიის პრობლემების შემოტანა არ იქნება სწორი.
• გამოყოფენ მიკრო და მაკრო ევოლუციას. მიკრო ევოლუცია განსაზღვრავს სახეობის შიგნით მომხდარ ევოლუციას. ერთი სახეობის სხვადასხვა ვარიაციას. მაკრო ევოლუცია კი პასუხისმგებელია ახალი სახეობების წარმოშობაზე და განსაზღვრავს დიდ, მნიშვნელოვან ცვლილებებს. მაკრო და მიკრო ევოლუციას შორის განსხვავება მხოლოდ ისაა რომ მაკრო ევოლუციას უფრო დიდი დრო და მეტი ცვლილება სჭირდება ვიდრე მიკროს. (მექანიზმი ერთიდაიგივეა) ბუნებრივია დიდ ცვლილებებს მეტი დრო უნდა ვიდრე მცირეს. სახეობის შიგნით ცვლილებები უფრო მოკლე დროში ხდება, ვიდრე ახალი სახეობების განვითარება, რომელსაც უამრავი ცვლილება სჭირდება. მიკრო ევოლუციის რეალურობას თითქმის ყველა ევოლუციის მოწინააღმდეგე იზიარებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეუძლებელია ახსნა, როგორ არის ის რომ ამდენი განსხვავებული  ჯიშის ძაღლი არსებობს, ან კატა. მათ უეჭველი ყავდათ საერთო წინაპარი. ზოგიერთი ჯიში სულ რაღაც 100-იოდე წლის წინაც კი ცოტა სხვანაირად გამოიყურებოდა. ასე რომ მიკროევოლუციას აღიარებენ (სულ მთლად ბრტყელი დედამიწის მომხრე თუ არაა) მხოლოდ მაკრო ევოლუციასთან აქვთ პრობლემა. მაგრამ მიკრო და მაკრო ევოლუციას შორის საზღვარი არ არსებობს. არ არსებობს ისეთი მექანიზმი რაც მაკრო ევოლუციის პრევენციას ითავებს. მიეცი ევოლუციას დიდი დრო და მიკრო გახდება მაკრო. დაიცადე დიდ ხანს და ჩიხუახია და დობერმანი სულ სხვადასხვა სახეობები გახდებიან. (ჯერ ისედაც ხომ სულ სხვადასხვანაირები არიან)

• თეორია – არ ნიშნავს ვარაუდს. სიტყვა თეორია ხშირად ხდება გაუგებრობების საფუძველი. ბევრს იგი ჰიპოთეზაში ეშლება. აშშ-ს ნაციონალური მეცნიერების აკადემიის მიხედვით, მეცნიერულ ენაზე. თეორია ნიშნავს რაიმე ბუნებრივი მოვლენის ან მოვლენათა ამოხსნის მოდელს, რომელიც გამყარებულია ფაქტებით, დაკვირვებებით და ექსპერიმენტით. რაც ევოლუციის თეორიას ნამდვილად არ აკლია. თუმცა არსებობს მეცნიერული თეორიები რომლელთა დაკვირვება და ფაქტებით გამყარება ჯერ ჯერობით ფიზიკურად შეუძლებელია. ასეთია მაგალითად სიმების თეორია ან თეორია მულტისამყაროს შესახებ. მათ აქვთ მათემატიკური საფუძველი. მაგრამ ექსპერიმენტული და დაკვირვებითი საფუძველი ჯერ ჯერობით არა. რაც შეეხება ევოლუციას. ევოლუცია როგორც უკვე ვთქვი მეცნიერებაში ყველაზე კარგად დოკუმენტირებული თეორიაა. არასწორია იმის თქმა რომ ევოლუცია მხოლოდ თეორიაა და არა ფაქტი. ევოლუცია რათქმაუნდა თეორიაა, მაგრამ არა ჰიპოთეზის და ვარაუდის კონტექსტით. მას ზურგს უმაგრებს უამრავი ფაქტი.
• ევოლუცია არ არის მხოლოდ შემთხვევითი პროცესი. ის არის შემთხვევითი გენეტიკური მუტაციებისა და ბუნებრივი გადარჩევის კომბინაცია. ბუნებრივი გადარჩევა თავის მხრივ ორგანიზებული სისტემაა. იგი დამოკიდებულია ადაპტაციურ რადიაციაზე და გარემო პირობებზე. ბუნებრივი გადარჩევის პრინციპი პირველად წარმოადგინა ჩარლზ დარვინმა ნაშრომით “სახეობათა წარმოშობა” 1859. ბუნებრივ გადარჩევას ქვემოთ განვიხილავ. ამის აღნიშვნა მნიშვნელოვანია რადგან ევოლუციის მოწინააღმდეგეები ხშირად აპელირებენ სიტყვა “შემთხვევითით” ყველაზე დიდი პრობლემა აქვთ შემთხვევითობასთან “როგორ შეიძლება ისეთი უნიკალური არსება როგორიცაა ადამიანი, შემთხვევით წარმოშობილიყო?” და თითქოს აქ არის უდიდესი წინააღმდეგობა. (ჩემი აზრით შემთხვევითობა სულაც არ წარმოადგენს რაიმე ნაკლს. მაგრამ ეს ცალკე ვრცელი თემაა და აქ აღარ გავაგრძელებ)
•  ბიოლოგიური ევოლუცია არ ნიშნავს პროგრესს. მისი მიმართულება არ არის ყოველთვის მარტივიდან რთული. ბუნებრივი გადარჩევა მხოლოდ უკეთეს შემგუებლობას აჯილდოებს. ამის მაგალითია თუნდაც ის ფაქტი რომ კომპლექსური და დიდებული დინოზავრების შთამომავლები არიან დღევანდელი ქათმები და ინდაურები. ხანდახან ევოლუციური პროცესები ისეთ რთულ და მოაზროვნე არსებებს ქმნიან როგორიცაა ვეშაპი ან ძაღლი. ან ჰომო ერექტუსი,  ნეანდერტალელი და ჰომო საპიენსი. მაგრამ ეს მხოლოდ გარკვეულ შემთხვევებში. როცა ბუნებრივმა გადარჩევამ წაახალისა უფრო დიდი ტვინი, მეტი გამჭრიახობა, უფრო რთული მოქმედების უნარი.

• ევოლუციის მოწინააღმდეგეებისგან ხშირად გაიგნებთ მითს რომ თითქოს ევოლუციის თეორია სპეციალურად მოიგონეს ათეისტებმა რათა ღმერთის შემოქმედება დაეჩრდილათ. რაც რათქმაუნდა დიდი სისულელეა. ევოლუცია არის მეცნიერული თეორია. მეცნიერება არ მუშაობს რომელიმე რელიგიური ან მეტაფიზიკური რწმენის წინააღმდეგ ან სასარგებლოდ. მეცნიერება ობიექტურად იძიებს რეალობას. მას არ აქვს მიზანი გარდა სინამდვილის გაგებისა. რათქმაუნდა ცალკეულ მეცნიერებს შეიძლება აქვთ კონკრეტული მოტივი და შესაძლოა თეორიებსაც აყალიბებენ თავისი სუბიექტური მსოფმხედველობის მიხედვით, მაგრამ შემდგმში ამ თეორიას ამოწმებს სხვა უამრავი მეცნიერი. და თუ რეაური მეცნიერული საფუძველი არ აქვს თეორიას ის თეორია უარყოფილი და დავიწყებულია. დარვინს რაც არ უნდა ათეისტობა დავაბრალოთ. მას მერე უამრავმა მეცნიერმა მოიპოვა ევოლუციის მტკიცებულება. უამრავი მორწმუნე ადამიანი დარწმუნდა ევოლუციის რეალურობაში. უამრავმა რელიგიურმა ორგანიზაციამ თუ ეკლესიამ აღიარა ევოლუცია. დარჩნენ მხოლოდ ერთი მუჭა ფუნდამენტალისტები. რომლებიც ხშირად ახერხებენ მეცნიერებაში გაუთვითცნობიერებელი ხალხის შეცდომაში შეყვანას.

ევოლუციის მექანიზმი

ევოლუციის ძრავს წარმოადგენს ორი უმნიშვნელოვანესი მექანიზმი. ესენია გენეტიკური მუტაცია (ასევე ე.წ გენების დრეიფი)  და ბუნებრივი გადარჩევა.

მუტაცია

დნმ (დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავა) წარმოადგენს ყოველი ცოცხალი ორგანიზმის ერთგვარ ინსტრუქციის წიგნს. მასში “ჩაწერილი” ინფორმაცია განსაზღვრავს ყველა ბიოქიმიურ რეაქციას და ყველა უჯრედის ფუნქციას. უჯრედების გაყოფისას დნმ ქმნის თავის ასლს რომელიც ახალი უჯრედის ნაწილი ხდება. ამგვარად გარდაეცემა ინფორმაცია ყველა უჯრედს. მრავალუჯრედიანი ორგანიზმების რეპროდუქციისას, მშობლების დნმ-იდან შეიქმნება ერთი დნმ. ანუ მშობლების დნმ-ები შთამომავალს გაუზიარებენ იმ ინფორმაციას რაც მათშია შენახული. შთამომავლობას გადაეცემა ორივე მშობლის გარკვეული მემკვიდრეობითი ინფორმაცია. მემკვიდრეობის გადაცემისას ზოგჯერ ხდება შეცდომა. (მუტაცია) შეცდომა ხანდახან საზიანოა ორგანიზმისთვის, ხანდახან ნეიტრალური და ზოგჯერ სასარგებლო. კრეაციონისტები ხშირად აპელირებენ ამ საკითხით და ისე გამოჰყავთ თითქოს ყველა მუტაცია საზიანოა. მაგრამ სამედიცინო პრაქტიკიდან ცნობილია უამრავი სასარგებლო მუტაცია. ერთ-ერთი მაგალითი უკავშირდება  სისხლის წითელი უჯრედებს. არსებობს ჰემოგლობინის კონტროლზე პასუხისმგებელ გენთა ორი ვარიაცია პირობითად A და S. ყოველ ადამიანს აქვს ამ გენების რომელიმე კომბინაცია AA, AS, ან SS. S ალელი რეზისტენტულია მალარიის მიმართ და ხშირად გვხვდება აფრიკაში. ამ გენის მუტაციამ (რეზისტენტულობამ მალარიისადმი) აფრიკაში მცხოვრებ მოსახლეობისთვის სარგებლობა მოიტანა მალარიისგან თავის დასაცავად. თუ გაქვს AS კომბინაცია, მალარიისგან უფრო დაცული ხარ ვიდრე AA კომბინაციის შემთხვევაში. თუმცა S ალელი რეზისტენტულია მალარიის მიმართ მაგრამ უარყოფითი მხარეც აქვს სხვა დაავადებასთან მიმართ. თუ ადამიანს ორივე მშობლისგან გადაეცემა S ალელი. SS კომბინაცია იწვევს ანემიას. ასევე აღსანიშნავია მემბრანის რეცეპტორის ცილის მუტაცია, რომელმაც ორგანიზმს შესძინა იმუნოდეფიციტის ვირუსის მიმართ რეზისტენტულობა.  სასარგებლოდ ითვლება ასევე სიბრძნის კბილის ამოსვლა. (მუტაცია რამაც გამოიწვია დაგვიანებული წყვილი კბილის ამოსვლა) რადგან უძველეს დროს როცა კბილების მოვლის და შენარჩუნების საშუალება არ იყო. რათქმაუნდა საკმაოდ გვიან ამოსულ დამატებით კბილებს დიდი სარგებლობა მოქონდათ.

გენების კოპირებისას მომხდარი შეცდომები შესაძლებელია შევადაროთ, წიგნების გადაწერას. სანამ ბეჭვდვას მოიგონებდნენ, მანამდე წიგნები ხელით იწერებოდა, ხელით გადაწერისას მეტი შანსია შეცდომები გაიპაროს, თუ ყოველი ახალი გადამწერი გადაიწერს არა პირველი წყაროდან არამედ წინამორბედისგან. შეცდომაც გამეორდება. ასობით და ათასობით გადაწერისას კი სხვებიც დაუშვებენ შეცდომებს. (დაგროვდება) ზოგჯერ ერთი ასოს ცვლილებამ შესაძლოა მთელ წინადადებას შეუცვალოს აზრი და კონტექსტი. ბუნებრივია რომ რაც მეტი დრო გავა, მეტი შეცდომა დაგროვდება და მართლაც უამრავი გადაწერის შემდეგ შესაძლოა სულ სხვა წიგნი მივიღოთ. ბუნებრივია გაჩნდება კითხვა, კი მაგრამ თუ ასე ხდებოდა, ძველი წიგნები რომლებიც მრავალჯერ გადაწერილია ხელით, სულ სხვა ინფორმაციას უნდა შეიცავდნენ ვიდრე პირველწყაროში იყო? საქმე ისაა რომ წიგნების შემთხვევაში, გადაწერა ყოველთვის წინამორბედისგან არ ხდებოდა. ყოველთვის გამოჩნდებოდა სხვა გადამწერი. სხვა სწავლული რომელიც სხვა წყაროდან გადაიწერდა. ზოგჯერ პირველი წყაროდან. ყოველთვის მოსალოდნელია ვიღაც დაინტერესებულიყო, შეედარებინა გადაწერილი ნიმუშები პირველ წყაროსთვის, ან შედარებით ადრეულ წყაროსთვის, შეცდომები ეპოვა და გამოესწორებინა. შეცდომები რათქმაუნდა იპარებოდა, მაგრამ იყვნენ ადამიანები ვინც მეტ ნაკლებად ასწორებდნენ. იყვნენ ადამიანები რომლებსაც სხვა წყაროებზე მიუწვდებოდათ ხელი. შეცდომები გენების გადაწერაში კი ბრმა პროცესია და მას არავინ ასწორებდა. ამიტომ დაგროვდა და გამოიწვია ცოცხალი ორგანიზმების ცვლილება. მაგრამ ევოლუცია მხოლოდ ეს არაა. უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობს ბუნებრივი გადარჩევა.

ბუნებრივი გადარჩევა

ბუნებრივი გადარჩევა მოქმედებს როგორც ფილტრი. ის გადარჩენის შესაძლებლობას აძლევს იმ ორგანიზმებს (პოპულაციებს) რომლებსაც აღმოაჩნდებათ სასარგებლო მუტაცია. სასარგებლო მუტაციის არსი მდგომარეობს, იმაში რომ მუტაციამ ან მუტაციათა ჯგუფმა. შექმნას უკეთესი პირობები გამრავლებისთვის. ე.წ რეპროდუქციული უპირატესობა. კონკრეტული თვისება ან ფუნქცია ორგანიზმში, რომელიც ხელს უწყობს უფრო წარმატებულ რეპროდუქციას ჯილდოვდება ბუნებრივი გადარჩევისგან. (გადარჩება) რეპროდუქციული უპირატესობა ნიშნავს გარემოსთან უკეთეს შეგუებასაც. რადგან, რაც უფრო კარგად არის ორგანიზმი ან პოპულაცია შეგუებული გარემო პირობებს. მით  მეტი შთამომავლობის დატოვება შეუძლია. შესაბამისად ორგანიზმები (პოპულაციები) რომლებსაც მუტაციების შედეგად აღმოაჩნდებათ რეპროდუქციული უპირატესობა უკეთესად გამრავლდებიან ვიდრე ის ორგანიზმები (პოპულაციები) რომლებსაც არ აღმოაჩნდებათ რეპროდუქციული უპირატესობა. ამგვარად ბუნებრივი გადარჩევა აჯილდოებს იმ ორგანიზმებს რომლებიც კარგად არიან შეგუებული თავის საცხოვრებელ გარემო პირობებს. ეს ნიშნავს რომ გარემო პირობები, ბუნებრივი გადარჩევა ირჩევს გარკვეულ მახასიათებლებს, გარკვეულ ფუნქციებს. სხვა ფუქნციებს კი თრგუნავს, რადგან იმ ორგანიზმებს (პოპულაციებს) რომლებსაც გადარჩენისვის ბრძოლაში არ აღმოაჩნდებათ საკმარისი რეპროდუქციული უპირატესობა, ნაკლებ შთამომავლობას დატოვებენ და საბოლოოდ გადაშენდებიან. (თუ გზაში არ წამოეწიათ სასარგებლო მუტაციები რომლებიც რეპროდუქციულ უპირატესობას მიანიჭებს მათ)  არსებული გენეტიკური მასალა და მუტაციები (გენეტიკური ვარიაციები) პირველადი მასალაა. ბუნებრივი გადარჩევა კი სკულპტორი, რომელიც ირჩევს სასარგებლო ფორმებს და მახასიათებლებს.

ბუნებრივი გადარჩევის უკეთ გასაგებად განვიხილოთ მარტივი მაგალითი ხოჭოებზე.

წარმოვიდგინოთ მწვანე ხოჭოების პოპულაცია რომელშიც ზოგიერთი ხოჭო მუტაციის გამო ყავისფერია, მწვანე ხოჭოებს ადვილად ამჩნევენ ფრინველები. ყავისფერი შედარებით შემუჩნეველი რჩებათ. ამიტომ მწვანე ხოჭოები უფრო ხშირად ხდებიან მტაცებლის ლუკმა. ამ  შემთხვევაში ხოჭოს ყავისფერი შეფერილობა წარმოადგენს რეპროდუქციულ უპირატესობას. რადგან ყავისფერი ხოჭოები მეტ ხანს ცოცხლობენ და მეტი შანსი აქვთ დატოვონ უფრო დიდი შთამომავლობა. მათ შთამომავლებს გადაეცემათ ყავისფერი ფერი (რეპოდუქციული უპირატესობა) მწვანე ხოჭოების შთამომავლობა კი თანდათან უფრო ცოტა იქნება, რადგან დატოვებენ უფრო და უფრო ცოტა შთამომავლებს. საბოლოოდ შეიძლება გაქრნენ კიდეც თუ გარემო პირობები მათ სასარგებლოდ არ შეიცვალა.

კიდევ ერთი მაგალითი. ამ შემთხვევაში რეპროდუქციული უპირატესობა არის მუქი ფერი.

ახალი სახეობების წარმოქმნა

ახალი სახეობების წარმოქმნას განსაზღვრავს ადაპტაციური რადიაცია. ანუ სახეობების, პოპულაციების, გავრცელება და შემგუებლობა სხვადასხვა გარემო პირობებთან. როდესაც რომელიმე სახეობის მოზრდილი პოპულაცია ცხოვრობს ერთ გარემოში, ისინი წყვილდებიან, პოპულაციაში არსებულ გენებს უზიარებენ შთამომავლებს. თუ გარემო მეტ ნაკლებად სტაბილურია (კლიმატური პირობები, საკვების ტიპი და გავრცლება, მსხვერპლის და მტაცებელის გარკვეული სახეობა და გავრცელება) და ამავე დროს პოპულაციაც კარგად არის მორგებული თავის საცხოვრებელ პირობებს, მაშინ მათი შთამომავლები ძალიან ნელა განიცდიან ცვლილებას. რადგან მათი მახასიათებლები უკვე კარგადაა შეგუებული გარემოს. მაგრამ თუ პოპულაციას გამოეყო შედარებით მცირე ჯგუფი და დასახლდა სხვა გარემოში. ან მოხდა გაყოფა პოპულაციებს შორის. მაშინ ადაპტაციური რადიაცია ხელს შეუწყობს ცვლილებების დაჩქარებას. რადგან განსხვავებულ გარემოში (თუნდაც ოდნავ განსხვავებულში) უკვე სხვა თვისებებია უპირატესი. სხვა მტაცებლებია (ან იგივე მტაცებლების განსხვავებული გავრცელება) სხვა სიძნელეებს უკავშირდება საკვების მოპოვება და ა.შ. შესაბამისად ბუნებრივი გადარჩევა წაახალისებს იმ მუტაციებს რომლებიც ახალი გარემოსთვის უფრო ხელსაყრელი იქნება. აგრეთვე მცირე პოპულაციაში გენების ვარიაცია შედარებით ნაკლებია, ამიტომ ახალ მუტაციებს უფრო მეტი გასავალი ექნებათ. მრავალი თაობის შემდეგ, გაყოფილ პოპულაციებს შორის იმდენი გენეტიკური განსხვავება დაგროვდება, რომ შემდგომში კიდეც რომ გაერთიანდნენ ან მოუწიოთ ერთ გარემოში ცხოვრება. ვეღარ დაწყვილდებიან, ან მათი შთამომავლობა ვეღარ გამრავლდება. ადაპტაციური რადიაცია ახდენს პოპულაციის დიფერენციაციას გარემოსთან შემგუებლობის და გავრცელების მიხედვით. სახეობათა წარმოქმნაც აქ იწყება. საერთო წინაპირით დაკავშირებული ორი პოპულაცია, სხვადასხვა ევოლუციური ხაზის გამო (ბევრი სხვადასხვა განსხვავება დაგროვდა ცალკეულ შტოში) ვეღარ წყვილდება. ანუ გამოვიდა რომ სახეობა გაიყო ორ რასად ან სახეობად. რადგან ეს ორი სახეობა ვეღარ დაწყვილდება, ისინი ვერ გაცვლიან ერთმანეთში საერთო გენებს და ვეღარ გაუცვლიან იმ მახასიათებლებს რაც რომელიმე ერთ შტოში, პოპულაციაში განვითარდა. დროთა განმავლობაში მათი შთამომავლობები კიდევ უფრო შეიცვლებიან და მათი შთამომავლებიც გაიყოფიან. ამგვარად მივიღეთ სურათი სადაც დროის გაკრვეულ მომენტში ყველა ამ განსხვავებული სახეობას, რომლებიც დღეს შეიძლება საერთოდ არც გვანან ერთმანეთს. ყავდა საერთო წინაპარი.  ეს პროცესი პოპულაციებში მიმდინარეობს მრავალი თაობის განმავლობაში, ათასობით და მილიონობით წლის მანძილზე, ნაბიჯ ნაბიჯ, ცვლილებების დაგროვებით და არა უცებ. როგორც ზოგიერთი განგებ ამახინჯებს ევოლუციის კონტექსტს. მაიმუნისგან არ იბადება ადამიანი და არც დინოზავრისგან ქათამი. რათქმაუნდა თქვენ ვერ ნახავთ როგორ იქმნება რომელიმე სახეობა, როგორ იცვლება მაიმუნი ჰომო საპიენსად, 1. ჯერ ერთი, არ არსებობს არანაირი აუცილებლობა იმისა რომ ერთხელ ოდესღაც მომხდარი ცვლილება, განმეორდება. (კონკრეტული ევოლუციური საფეხური დამოკიდებული იყო კონკრეტულ მუტაციებზე და კონკრეტულ გარემო პირობებზე, რომლის ზუსტად განმეორებაც ძალზედ არასავარაუდოა) 2. მეორე რომც ხდებოდეს, ადამიანის წარმოშობას რამდენიმე მილიონი წელი სჭირდება, ასევე რამდენიმე გარდამავალი სახეობა. (ასევე აღსანიშნავია რომ თანამედროვე მაიმუნი. არ არის ჩვენი წინაპარი. ჩვენი წინაპარი დიდი ხნის წინ გადაშენდა. მან დატოვა ორი შტო ჰომინიდები ანუ ჩვენ და მაიმუნები. ასე რომ თანამედროვე მაიმუნები ბიძაშვილად უფრო გვერგებიან)

გარდამავალი სახეობები

სახეობათა ის მრავალფეროვნება რასაც დღეს ვხედავთ. წარმოშობილია საერთო წინაპრისგან. აქედან გამომდინარე შორეულ წარსულში, (დროის რომელიმე მომენტში და არა მთლიანად) არსებობდა გაცილებით ნაკლები სახეობა, რომელიც შემდეგ გავრცელდა დედამიწაზე სხვადასხვა გარემოში და დაიკავა მისთვის ხელსაყრელი ნიშა. რის გამოც სიცოცხლე დივერსიფიცირდა და წარმოიქმნა უამრავი სახეობა. ევოლუციური სურათიდან გამომდინარე ცხადია რომ დღევანდელი სახეობები მყისიერად არ წარმოქმნილან (შემდგომში განვიხილავ ამას) შესაბამისად წარსულში უნდა არსებულიყვნენ გარდამავალი სახეობები. სახეობები რომლებიც იცვლებოდნენ ათასობით, მილიონობით წლის მანძილზე და მიიღეს ისეთი სახე როგორიც დღეს აქვთ. მიუხედავად იმისა რომ კრეაციონისტები ირწმუნებიან თითქოს ასეთი სახეობები არ არსებობენ ბევრი გარდამავალი სახეობის ნამარხია აღმოჩენილი. თუნდაც ჰომინიდების ჯგუფი, რომლებიც წარმოადგენენ გარდამავალ სახეობებს უძველეს პრიმატსა და თანამედროვე ადამიანს შორის. გარდამავალი სახეობები რომლებმაც შექმნეს თანამედროვე ვეშაპი.

ამ თავის ქალების პატრონები სულაც არ არიან მხოლოდ თანამედროვე ადამიანები. ისინი არიან გარდამავალი სახეობები. უძველეს პრიმატსა და თანამედროვე ადამიანს შორის.მათი არსებობა ფაქტია და პირდაპირ ადასტურებს ადამიანის ევოლუციურ განვითარებას. კრეაციონისტებს ისღა დარჩათ გამუდმებით თქვან ტყუილი თითქოს ზოგიერთი მათგანი მაუმუნია ზოგი კი ადამიანი. რაც მეცნიერული ფაქტებით მტკიცდება რომ სიმართლეს არ შეესაბამება, რადგან ყოველი მათგანის ანატომიური მახასიათებლები შეესაბამება მაიმუნისაც და ადამიანსაც. გარდამავალი სახეობები დადიოდნენ ორ ფეხზე, რაც ადამიანისთვისაა დამახასიათებელი. ასევე მათი ანატომია, თავის ქალა, ყბები. სახის პროპორციები, თანდათან უფრო ემგვანება თანამედროვე ადამიანისას. მაგრამ მტკიცებულება მხოლოდ მსგავსებაში არაა. მეორე ნაწილში განვიხილავ სხვა მტკიცებულებებსაც.

P.S. ეს პოსტი ძალიან დიდი გამოდის ასე რომ მეორე ნაწილში გავაგრძელებ მტკიცებულებებზე საუბარს. თუ გსურთ მთლიანი სურათის შექმნა არ დაიზაროთ მეორე ნაწილის წაკითხვაც. გააგრძელეთ კითხვა მეორე ნაწილში