სამყარო კიდევ უფრო ხნიერია

ადრეული სამყაროს ყველაზე დეტალური რუკა, რომელიც შეადგინა პლანკმა

სამყარო კიდევ უფრო ხნიერია – ახალ მონაცემებზე დაყრდნობით აცხადებენ მეცნიერები. მაგრამ ეს მნიშვნელოვნად არ ცვლის საერთო სურათს. თუმცა ჩვენი ყოველდღიური სტანდარტებით 100 მილიონი წელი ძალიან დიდი დროა, სამყაროსთვის არც ისე დიდი დროა. ეს დაახლოებით იგივეა 14 წლამდე ბავშვის ასაკის განსაზღვრაში 1 თვე რომ შეგვეშალოს.

ევროპული კოსმოსური სააგენტოს პლანკის მისიის მიხედვით სამყაროს ასაკი შეადგენს 13.82 მილიარდ წელიწადს. აქამდე ყველაზე ზუსტი მონაცემები, ცნობილი იყო WMAP-ისგან 13.72 მილიარდი წელიწადი. თუმცა მეცნიერები ამბობენ რომ პლანკმა უფრო დეტალური მონაცემები მოაგროვა და შესაბამისად ახალი გაზომვები უფრო სანდოა. ახალი მონაცემები მიუთითებს არა მარტო სამყაროს ასაკზე არამედ მის შემცველობასა და მდგომარეობაზე. მაგალითად იგივე მონაცემების მიხედვით ირკვევა რომ სამყარო ოდნავ უფრო ნელა ფართოვდება და შესაბამისად უფრო ნაკლებ ბნელ ენერგიას შეიცავს.

კოსმოსის გასაღები – შავი ხვრელები, ჰიპოთეზა თუ ფაქტი?

როგორც უკვე დაგპირდით ეს არის გაგრძელება პოსტისა კოსმოსი გასაღები – ანუ საიდან ვიცით უცნაური რაღაცეები და აი მივადექით მისტერიულ შავ ხვრელებს. ამ ობიექტებზეც ხშირად უკითხავთ “ჰიპოთეზაა თუ არსებობს მათი არსებობის დამადასტურებელი რაიმე ფაქტი?”

რადგან ამის გაგება გვსურს მოვყვეთ შავი ხვრელების ისტორია:

ბნელი მატერიის რევოლუციური თეორია

სამყარო სავსეა ბნელი მატერიით. არავინ იცის რისგან შედგება ის. ოსლოს უნივერსიტეტის ფიზიკოსი ამ მისტერიის მათემატიკურ ამოხსნამდე მივიდა.

ასტროფიზიკოსებმა უკანასკნელი 80 წლის მანძილზე იციან რომ სამყაროს უდიდესი ნაწილი შედგება უცნობი ბნელი მატერიისგან. “ჩვენ ვეძებთ ახალ წევრს ჩვენს ნაწილაკთა ზოოპარკში, რათა ამოვხსნათ ბნელი მატერია. ვიცით რომ ის ძალზედ ეგზოტიკური ცხოველია. ვფიქრობ მივაგენით დამაჯერებელ ამოხსნას.” – ამბობს არე რაკლევი ნაწილაკების ფიზიკის პროფესორი ოსლოს უნივერსიტეტის ფიზიკის დეპარტამენტში. ის უნივერსიტეტის წამყვანი თეორიტიკოსია. მის ჰიპოთეზას აქვს პრეტენზია რომ ხსნის ბნელი მატერიის შემადგენლობას და იმას თუ როგორ არის შესაძლებელი უჩინარი ნაწილაკების ექსპერიმენტულად აღმოჩენა.

თუმცა ბნელი მატერია უჩინარია, ასტროფიზიკოსებმა იციან რომ ის არსებობს. მის გარეშე შეუძლებელია აიხსნას თუ როგორ კრავს სამყარო ხილულ მატერიას ერთად. მსოფლიოში ცნობილი შვეიცარელი ფიზიკოსი ფრიც ზვიკი ჯერ კიდევ ადრეულ 1930-იანებში აყალიბებდა ბნელი მატერიის კონცეფციას. ასტროფიზიკოსებმა გამოითვალეს რომ დაკვირვებადი  სამყაროს მასის 80% უჩინარია. გრავიტაციის წყალობით ბნელი მატერია ერთად იკვრება, როგორც ჩვეულებვრივი მატერია.